De Gezelligste Kaart van Rusland

(Klik op het plaatje voor de vergroting.)

Nee, dit is nou eens niet een plaatje uit de Atlas der Neederlanden, hoewel ook op daar de zaken niet stil staan.

Deze afbeelding komt uit een atlas van Abraham Ortelius, beroemd 16e eeuwse Antwerpse kaartenmaker. Het was een enorm voorrecht dit boek in te mogen zien - vier eeuwen geleden wordt voor je geopend, en je kunt het aanraken, ruiken, zien! En je mag er - heeeeel voorzichtig - in bladeren.

Deze foto heb ik er onder andere van genomen. Kaart 394. En ik kan me voorstellen dat je je denkt: Als het zo uniek is dat je er uberhaupt naar mag kijken, omdat dit geen reproductie is, maar the real thing, waarom dan zo'n rare foto maken waarin het grootste deel van de kaart onscherp is?

Antwoord: omdat Frederik dat wil. Hij is de ontwerper van een boek waarin deze atlas een hoofdstuk krijgt, en hij vindt het leuk om er details uit te lichten. De kaart moet grotendeels onscherp zijn, maar door een vergrootglas - een echt vergrootglas - wordt een klein stukje eruit gelicht. Zo kun je inzoomen op een detail. Het lijkt misschien zo'n vreselijk ontwerper-idee, maar ik heb zijn ontwerp van het boek gezien, en daarin past het wondermooi. En dat is echt waar.

Dit detail heb ik zelf uitgezocht. De kaart trouwens ook. Het is de gezelligste kaart van (het westen van) Rusland die ik ooit heb gezien. Linksboven zie je een Lap in een tentje zitten. Elders wandelt een kameel. Het ruitertje onder het vergrootglas springt bijna van het papier af, zo levendig. En de tekst maakt duidelijk waar hij heenspringt: Crimea - De Krim.

De manier waarop de foto is gemaakt was op zich ook een foto waard geweest - omdat ik het vergrootglas moest kunnen stellen en dan met verschillende diafragma's opnamen maken, heb ik een constructie gebouwd waarin belichting en camera en vergrootglas allemaal konden worden ingesteld en vastgezet opdat ik mijn handen vrij kon houden. Dit lukte met een lichtgewicht uitvouwbare steiger/ladder, twee tl-buizen en veel wit piepschuim platen, een aluminium plaatje en een overloopstuk van een regenpijp uit de Praxis, een verlengsnoer, een schaar, wat touwtjes, plakband en lijmklemmen. Pas toen ik de zaak weer had afgebroken realiseerde ik me dat ik The Making Of helemaal vergeten had vast te leggen. In dit geval was dat wel jammer.

Maar ik krijg een tweede kans: er moeten straks nog meer plaatjes gemaakt worden. Wordt vervolgd, dus.