Bij het inspannen van een paardendubbelspan is het gevaarlijke moment dit: de paarden staan al vast aan de kar, maar de teugels zijn nog niet vastgemaakt. Eigenlijk moeten eerst de teugels, dan pas aan de kar vast.
Eigenlijk. Sinds gisteren laten we dat woord voortaan weg.
Anco en Hayke stonden voor de kar, voor een hek, achter de boerderij. En toen de teugels werden vastgemaakt, gingen ze er vandoor. Er was geen duidelijke aanleiding voor. Er gebeurde niets engs. Het ging van de ene seconde - goed te houden - naar de andere - niet meer te houden. Ze schampten langs het hek, draafden langs de stallen naar de picknicktafel. Daar konden ze niet langs. Dus het ging er dwars doorheen. Bij het kippenhok zwenkten ze scherp naar rechts - tussen de nauwe doorgang tussen kippenhok en fruitbomen door. Toen denderden ze in kaarsrechte lijn over het gras naar de vaart en sprongen erin, kar en al.
Ze zwommen wat rond en kwamen terug naar de kant. Moeizaam - ingespannen met een zware kar achter zich die, eenmaal dichter bij de kant, met wielen die wegzakten in de dikke laag modder op de bodem. Ik belde 112 - net als een heleboel buren die gealarmeerd werden door het schreeuwen van Inge.
Er was geen plek om uit het water te komen. De koppen van de paarden net boven water, angstige ogen, wijd opegesperde neusgaten staan op mijn netvlies gegrift. Er waren buren. Zij konden het begeleidingstouw dat aan het halster van Hayke vastzat, vanaf de kant vasthouden. Iemand ontfermde zich over onze mobiele telefoons. Inge sprong in het water om Anco te begeleiden. Een buurman kwam met zijn bootje en toen kon ze van daaruit Anco begeleiden.
Waarheen? De brandweerman zei later dat het 150 meter geweest moet zijn die ze moesten afleggen, worstelend, soms zwemmend, in doodsnood. Langs de tuin van buurman Jos. Daarachter was een soort haventje; één dat niet helemaal beschoeid was. Waar elk geval de brandweer erbij kon.
De kar - helemaal onder water, je zag alleen waar-ie was omdat de zweep nog in de houder zat en recht uit het water omhoog zat - die kar liep daar vast in de dikke modder. Hayke was ongeveer een meter van de kade, Anco stond aan de andere kant naast haar. Ze konden niet meer verder. De kar zat te diep in de modder. Inge was weer in het water gesprongen om te proberen de strengen los te maken. De paarden moesten los van de kar. Dat lukte niet. Ik sprong in het water om het andere paard vast te pakken. Zo kon een buurman het touw van Hayke weer pakken. Want dat was losgeraakt toen ze de haven instommelden. Geloof ik.
Inmiddels was de brandweer gearriveerd. Dat hebben ze heel snel gedaan, geloof ik, maar het voelde heel lang. En zij moesten weer eerst de situatie bekijken en beoordelen, terwijl wij alleen maar wilden dat ze IETS DEDEN: de paarden redden. Later vertelden ze, dat zij zich weer net zoveel zorgen maakten om die twee vrouwen in het koude water. En dat zagen wij weer niet. De strengen waarmee de paarden aan de kar vastzaten, zijn van leer zo dik dat je ze, ook met gekartelde messen, niet doorkrijgt. Inge heeft met heel veel moeite de twee strengen van Anco losgegespt. Daarvoor moest ze met haar kop onder water, want haar armen waren te kort. Daarna werd ze uit het water gehesen door de buren. Anco was los. Hij werd langs de kant naar de lage oever gesleept en kwam
uit het water. Afgevoerd naar de stal door vriendelijke handen.
Ik bleef bij Hayke in het water. Ze was zo moe, zo bang. Ze moest volhouden. Toen trok de brandweercommandant zijn kleren uit en sprong erin om Hayke los te maken. Uiteindelijk kreeg hij Hayke los, ook met
zijn kop onder water. De arme man, het was ontzettend koud. Het was zo
moeilijk omdat er heel veel spanning op de strengen stond - die kar hing
eraan. Maar op ene gegeven moment was dat even iets minder en heeft Siep de brandweerman de gespen losgekregen. Met moed, beleid en
een paar harde trappen. Voor zover je dat kunt in het koude water met je blote voeten. Hayke was los.
Ze kwam veel moeilijker uit het
water, want ze was uitgeput. Ze heeft minutenlang half op de kant, half
in het water gehangen omdat ze geen kracht meer had. Met haar benen raar
onder haar. Ze hebben haar eruit gekregen. Ik heb niet gezien hoe, want
ik was inmiddels ook uit het water gehesen. Er waren handdoeken van
buren, en ik werd naar de douche gestuurd door een lieve buurvrouw die me ook een deken gaf. Later hoorde ik dat ze Hayke met twaalf man - brandweer en buren - op de kant hebben gesjord. Met een brandslang achter haar billen als trektouw.
Anco stond ondertussen in zijn stal te rillen. Ik heb hem een deken omgedaan en een lieve buurman gaf hem wortels, die hij begon te eten. Toen douchen. En trillen. Ik had weer dikke droge kleren aan en Inge kwam ook douchen, dus ik weer naar de paarden. Die werden warm afgespoten door brandweerlieden en aardige buurjongens en een doortastende jonge vrouw die - hoorde ik later - bij de vrijwillige brandweer in Heeg zat. Dat was allemaal heel fijn.
De paarden droogden snel - we hebben ze een aantal keren nieuwe fleecedekens opgedaan. Ze hadden een paar kleine snijwondjes. Hayke had last van haar rechterknie. Ze zullen wel flink stijf zijn vandaag. Ik in elk geval wel. Vanmiddag gaan we voorzichtig weer in het dubbelspan rijden. In de manege. Als ze er dan vandoor gaan, kunnen ze n elk geval nergens heen. En vanaf nu gaan éérst de teugels eraan. Daarna wordt het tuig pas aan de kar vastgemaakt.Als ze dan gekke dingen doen, kun je tenminste sturen en remmen.
Wat hebben we fantastische buren. Aukje en Kees en Jos en Mieke en Barry en Marcel en Hylke en acht man (en vrouw) van de brandweer. Want ben ik blij met de vrijwillige brandweer. Wat een helden! Zonder hen waren Anco en Hayke nu dood geweest.
