Herk's: januari 2011

Wij Willen IJsje

Denk je dat je je katten na twee jaar wel zo'n beetje kent, weten ze je toch weer te verrassen.
Binnen kunnen ze voedzame brokjes, vers water en af en toe een drupje vette koffiemelk krijgen.
Maar wat willen ze? IJskristallen van de tuintafel likken.

Feestbeesten

Vanwege mijn werk kom ik veel op feestjes. Dat klinkt feestelijker dan het is, maar gisteren was ik in goed en plezant gezelschap. Amsterdam University Press hield een nieuwjaarsreceptie voor medewerkers, vormgevers en auteurs in Felix Meritis.
Dit kiekje (als NL term voor snapshot) nam ik van Ulli Jesserun d'Oliveira, jurist en letterkundige, die filosoof-atheist Herman Philipse iets mededeelt. J d'O. is een echte hoogleraar (emeritus). Dat kun je zien omdat hij meer haar opzij heeft dan bovenop.
Er zit diepte in de foto en is genomen net voor een serveerster (de verticale arm links) in beeld stapte met extra bitterballen, waarvan er al eentje rechts voor op de foto genuttigd wordt.
Een feestjesfoto. Een leuke.

Waar Is De Buurman?

Gisteren aangeklopt bij mijn bovenburen om te overleggen over 1-hoog. De verhouding met de bovenburen is goed & beperkt tot korte doch geanimeerde gesprekjes op de trap. We komen niet bij elkaar over de vloer. Dit keer word ik echter - de eerste keer in achtien jaar - binnengenood. Ik krijg een kop koffie. En nog een!

Buurvrouw-3hg maakte zich ook al ongerust en had bij buurvrouw-BG net deze week geinformeerd of zij misschien iets wist. Buurvrouw BG had in september of daaromtrent van de vermiste buurman gehoord dat hij nu een baan in Arnhem had. Of bij Arnhem. Een eind weg, in elk geval.

Buurman-3hg heeft de vermiste buurman zelfs nog gezien in de eerste week van december, toen hij zijn apartement in- en even later weer uitholde. Hij vertrok op zijn oude wrakke fiets. Zijn post had hij buiten laten liggen. 'Als hij dood binnen lag, hadden we wel dikke blauwe vliegen achter het raam gezien,' herhaalt buurman 3-hg enkele malen tevreden.

Dat klinkt allemaal heel geruststellend. Uiteindelijk besluiten wij dat we zijn post in een doos of tas doen en in de meterkast hangen. En een brief in een envelop onder de deur doorschuiven, dat we dat gedaan hebben om het er wat bewoonder uit te laten zien. Voor als hij over een maand of wat zijn huis weer binnenholt en zich realiseert dat zijn post weg is.

Ik kan mij weer laven aan het idee dat ik de rustigste onderburen heb van heel Amsterdam.

Kill Your Darlings

Zucht. Op fotoreportage geweest: nieuwe uitgever bestormt het uitgeeffirmament.
Welke zou je kiezen als hoofdfoto als je kiezen mocht? Ze zijn zo verschillend, dat ik geloof dat je ze niet eens allebei zou moeten gebruiken. Dat gaat elkaar vast bijten.
De linker is natuurlijk veel sterker wat kleur en vorm betreft - lekker veel wit, heldere kleur, het strooisel (of wat het ook is) komt van de omslag van een boek dat deze uitgever heeft uitgegeven, en ik heb de wat ongeinspireerd rood gekleurde sweatshirt gematcht met het fuchsia van de confetti, waardoor het opeens lekker fris oogt.
Maar van de andere moet ik zo lachen. En dat is ook wat waard.

De Grote Schoonmaak

De externe second opinion heeft zijn zegen gegeven en een belangrijk moment is aangebroken: De eerste echte conserverende behandeling voor de Atlas der Neederlanden begint met een grondige droge poets. En ik mag erbij zijn.

De eerste schoonmaak moet droog gebeuren, want technieken waarbij water komt kijken kunnen pas worden ingezet als het papier (zoveel mogelijk) schoon is. Als je een scheur plakt, gebruik je daar water bij. Wanneer er dan nog vuil rond de scheur zit, trekt het met 't water mee in het papier en dan krijg je het er nooit meer uit.

Droogpoetsen dus. Op 17 januari 2011 begint restaurator-in-opleiding Judith Geerts met het eerste blad van de eerste band van de Atlas. Daarvoor heeft zij drie wapens:

Kwast..

.. Spons..

.. Gummetje!

Geen gewoon gummetje natuurlijk. Alleen Magic Rub is goed genoeg.

Beginnen:
Blad 1 van band 1. Eerst wordt los vuil weggeveegd, van binnen naar buiten.

Daarna wordt met stukjes spons het papier schoongeveegd of -gewreven. Niet met een gewone huis-tuin-keukenspons, dit is een roetspons, van gevulcaniseerd rubber. Als het stukje aan alle kanten te vuil is, snij je een nieuw stukje af van de grote spons.

Effectief

Er komt behoorlijk wat af: het vuil wat nu op de spons zit, kwam van het stuk van de pagina tussen de twee groene pijlen.
De pijlen zijn uiteraard op de foto aangebracht, niet op het papier. Maar als je goed kijkt (klik anders op de foto voor een vergroting), kun je zien dat het behandelde stuk een stuk schoner is dan het nog niet behandelde papier.

Tenslotte komt het vlakgom aan de beurt om duidelijke vlekjes weg te halen, of even te kijken of het makkelijk te verwijderen is. Dit is geen cosmetische maar een wetenschappelijk schoonmaak. En je gaat ook geen uren aan 1 pagina besteden als er meer dan 600 kaarten te doen zijn.

Om de potloodaantekeningen van eerdere bibliothecarissen wordt zorgvuldig heengepoetst.

En zo gaat het verder - blad na blad, band na band. En als je geluk hebt, kun je de restaurator bezig zien in het sousterrain van het gebouw van de Bijzondere Collecties van de UvA..

Waar Is De Buurman?

Elke dag loop ik langs 1-hoog. En al maanden ligt daar post. Eerst viel mij dat niet zo op, want de buurman was sowieso regelmatig een paar dagen in de week niet thuis. Ik dacht altijd dat hij dan bij zijn oude moeder zat, zonder dat ik nou precies weet waar ik die wijsheid vandaan heb.
Toen ging mijn wasmachine lekken. Dat was in november. De buurvrouw van de begane grond waarschuwde mij - bij haar stroomde het in flinke hoeveelheden van het plafond naar beneden. Ik legde daarop een briefje bij de buurman van 1-hoog, met excuses en verzoek om de schade op te maken. Er kwam geen reactie.
Twee weken later bekeek ik de stapel post nog eens. Zakelijke post, ledenblaadje van een gematigde politieke partij, brief van de bank, het nutsbedrijf, belastingdienst. Geen brieven van iets dat een werkgever zou kunnen zijn. Twee kerstkaarten - dat was in december.
Nu is het januari, en de stapel post groeit langzaam verder. Waar is de buurman? Hij was nooit een mensen-mens, maar dit? Ik bel de woningbouwvereniging. De mevrouw vraagt of ik denk dat mijn buurman dood binnenligt. Want dan wordt het een politiezaak. 'Dat weet ik niet,' zeg ik, 'of hij dood binnenligt.' Maar het is raar. De gordijnen zijn permanent er gesloten. De mevrouw van de woningbouw zegt uiteindelijk zuinig dat ze een aantekening zal maken dat ik gebeld heb. Alsof dat helpt.

Kat Nat

Wie in de sloot valt, moet zich drooglikken.

Meester van de Kroontjespen

In het kader van foto's maken van oude boeken (17e eeuws, om iets precieser te zijn), kwam ik op de achterzijde van een voorbeeldhandschriftenboek dit hoogstandje tegen. In een keer neergezet, uit de losse pols, zonder passer of ander hulpmiddel - een proeve van meesterschap, of misschien ook een uitgekookte manier om heel snel heel veel indruk te maken op je baas, je opdrachtgever of zomaar een leuk meisje. Je pakt je kroontjespen, doopt 'm in de inkt, concentreert je even en flats! Daar staat de perfecte cirkel. Een toonbeeld van eenvoud als je naar de echte staalkaarten kijkt: de krul regeert. Waarbij het nog aardig is om op te merken dat deze proeven oorspronkelijk in spiegelschrift zijn geschreven, opdat je de afdrukken ervan goed moest kunnen lezen.