Levenslessen

Hier hebben we les, in het CCCL in Rabat.
Gisteren tijdens de laatste bijeenkomst introduceerde professor Said twee vluchtelingen uit Kameroen die in Marokko waren gestrand in hun pogingen om Fort Europa te bereiken. Want Marokko heeft niet alleen mensen uit eigen land die naar Europa willen, maar zit ook opgescheept met grote aantallen berooide emigranten uit landen bezuiden de Sahara die, op weg naar het beloofde land Europa, in Marokko zijn blijven steken.
Ze komen uit Kameroen, Mali, Niger, Liberia, Congo, tot aan Kenia toe. Ze zijn afhankelijk van criminele mensensmokkelaars om verschillende landsgrenzen en een gigantische woestijn over te steken. Ze woren opgelicht, beroofd, de vrouwen meestal verkracht. Ze komen aan zonder paspoort of geldige papieren. En ze zijn vastbesloten om hun kans te wagen zodra die zich voordoet: de oversteek naar Europa.
Ik kreeg kromme tenen toen Said de Kameroense vrouw vroeg of ze wel naar Amsterdam zou willen. En of wij misschien wat meer over het leven in Amsterdam wilde vertellen om haar een indruk te geven. En onze studenten studenten oprecht begonnen te vertellen dat het leven in Amsterdam heel prettig en veilig was. Maar jullie zitten er legaal, wierp ik bozig tegen. O ja, dat was zo. Good point. En de Kameroense vrouw zei dat ze best wel naar Amsterdam wilde komen. Als het leven daar beter was. Het was een lieve vrouw.
Na afloop vroeg ik Said waarom hij dat zo uitnodigend had gevraagd over Amsterdam - hij weet donders goed hoe ontoegankelijk en onverbiddelijk Europa is voor niet-Europeanen zonder geld. Hij schrijft er zelfs een boek over. Hij antwoordde mij dat hij het had gevraagd om ons te laten zien hoe vastbesloten die vluchtelingen zijn. Dat niets maar dan ook niets hen zal kunnen stoppen, behalve - misschien - onderweg verdrinken. De andere vluchteling - Laurent - had de oversteek al 20 keer geprobeerd. Nu schreef hij een boek over zijn ervaringen.